پرورش و پرواربندی دام

مقدمه :
در جامعه امروز نیاز به گوشت قرمز با توجه به نیاز انسان و شهر نشینی و همچنین رشد جمعیت جهان یک مسئله انکار ناپذیر است . با توجه به اینکه کشور ما از نظر تولید این محصول در سطح ضعیف می باشد ، می توان با استفاده از

علم و به کار بستن آن با عمل تولید را به سطح خودکفایی و صادرات رساند .
از آنجا که جمعی از دوستان و مشتاقان علم برای اینجانب پیام گذاردند که این پست را کامل کنم ، من را بر این داشت که در رابطه با روشهای پرواربندی در ایران مطالب کامل و مفیدی که با کمک دوست عزیزم آقای علیرضا احمدی مقدم جمع آوری نمودم در اختیار گذارده تا دوستان از آن استفاده نمایند .

جدول زیر نشان دهنده تولید محصولات دامی و سرانه مصرف در کشور در سالهای مختلف را نشان می دهد .

تعریف پروار بندی :
عبارت است از تغذیه متعادل دام برای تامین سرعت رشد کافی در مدت زمان مشخص برای رسیدن به وزن معین که در اصطلاح همان تولید گوشت برای رفع نیازها می باشد .

اهمیت پرواربندی دارای دو جنبه می باشد :
۱ – پروار بندی صنعتی
۲ – پرواربندی سنتی

در پرواربندی صنعتی دامهای نر جوان مورد پروار قرار می گیرند که با توجه به اینکه در سن و وزن مناسب کشتار می شوند باعث افزایش عملکرد می شود .
اما پروار بندی سنتی خود بر دو نوع می باشد :

الف) کشتار بره ها و گوساله های کم سن و سال ، که این کار توصیه نمی شود ب ) پروار دامهای حذفی + ماده های غیر جایگزین ، که این روش نیز به خاطر اینکه فقط ذخیره چربی می باشد و باعث اتلاف منابع بی جهت می شود توصیه نمی شود .

مزایای پرواربندی به شرح زیر می باشد :
۱٫ مزایای اقتصادی و اجتماعی نظیر ایجاد فرصت شغلی ، کسب درآمدو تامین گوشت برای مصارف خانگی .
۲٫ استفاده از حد اکثر ظرفیت تولید گوشت دام (افزایش تولید در واحد سطح ).

۳٫ افزایش مرغوبیت گوشت

۴٫ برگشت سریع سرمایه

۵٫ کمک به حفظ مراتع

دلایل انتخاب حیوانات نرجوان برای پرواربندی نسبت به حیوانات پیر و ماده موارد زیر می باشد :
۱٫ ضریب تبدیل غذایی پایین

۲٫ سرعت رشد بالا

۳٫ افزایش وزن به صورت ذخیره پروتئین (عضله و ماهیچه )

۴٫ بازار پسندی بالای گوشت

۵٫ ارزش ریالی بیشتر

شرایط موفقیت در پرواربندی رعایت مواردی که در زیر گفته شده است می باشد :

۱٫ امنیت

۲٫ جایگاه و فضای مورد نیاز برای دام

۳٫ خرید خوراک در زمان مناسب

۴٫ خرید دام در مناسبترین اوقات سال

۵٫ محل مناسب خرید دام

۶٫ طول مدت پرواربندی و تعداد دوره های پرواری در یکسال

۷٫ روش فروش دامهای پرواری

۸٫ انتخاب نژاد مناسب

انواع دامهایی که پروار می شو ند شامل :
• گاو که خود بر سه نوع ، نژادهای گوشتی ، نژادهای گوشتی شیری ( آمیخته ) و نژادهای شیری می باشد .
• گوسفند
• بز
• خوک
• شتر
• گاو میش

انواع گوساله های پرواربندی شده در ایران شامل :

۱- گوساله های بومی
۲- گوساله های دورگ
۳- گوساله های اصیل شیری

برای نحوه برآورد احتیاجات از جداول به صورت زیر عمل می کنیم :

گوساله های بومی : نژاد های کوچک جثه شیری
گوساله های دورگ : نژاد های متوسط جثه شیری
گوساله های اصیل : نژاد های بزرگ جثه

عوامل اصلی رشد شامل عوامل درونی و عوامل بیرونی می باشد
که عوامل درونی شامل : خواص ارثی وخصوصیات اعضای داخلی بدن(غدد اندوکرین مثل هیپوفیز،تیروئید،تیموس،فوق کلیوی ، تخمدان و بیضه) می باشد

قابل ذکر است که عامل درونی به نوع و مقدار غذا بستگی ندارد . اما عوامل بیرونی متکی به غذا و روش نگهداری است .

توجه نمایید که تکامل اسکلت و رشد استخوان کاملاً به تغذیه وابسته نیست .
در فقر غذایی (کمتر از احتیاجات نگهداری) ، رشد استخوان تا ۶ ماه متوقف نمی شود اما رشد عضلات متوقف می شود .

عوامل تغییر رشد حیوان در مراحل مختلف زندگی حیوان طبق دیاگرام زیر می باشد .

اثر تغذیه در رشد :
تغذیه نا کافی یا تغذیه بیش از حد یعنی عدم تطابق با احتیاجات دام که در نتیجه هر دو اثر نا مطلوب دارند و از نظر اقتصادی قابل قبول نیستند . بنابر این حد مطلوب تغذیه در مراحل مختلف رشد به طور جداگانه بحث می شود که شامل :

۱- اثر تغذیه در مراحل جنینی
۲- اثر تغذیه دررشد قبل از مرحله شیرگیری
۳- اثر تغذیه در رشد اعضا